Ở cấp độ cơ bản nhất, nước đi thứ ba của Trắng 3.Tb5 đã nhắm đến Mã Đen, quân mà đang phải bảo vệ Tốt e5 khỏi sự tấn công của Mã f3. Rõ ràng Trắng đe dọa ăn hơn Tốt với 4.Txc6 dxc6 5.Mxe5, tuy nhiên đó chỉ là hão huyền bởi vì Đen có thể đáp trả bằng 5...Hd4, tấn công (chĩa) đôi Mã và Tốt e4, và qua đó lấy lại chất đồng thời có thế trận tốt hơn. Dù sao, có thể nói nước 3.Tb5 là một nước đi tốt; vừa phát triển quân, chuẩn bị cho nhập thành, và thiết lập một tiềm năng giằng Vua Đen trên đường chéo a4-e8. Tuy thế nhưng nước đi đó cũng không tạo ra những mối đe dọa ngay lập tức, và Đen có thể trả lời bằng rất nhiều cách khác nhau.

Thông thường thì mục tiêu của Trắng trong Ruy Lopez là làm hỏng cấu trúc Tốt của Đen; cả hai cách mà Đen ăn lại Tượng (sau khi 4.Txc6) ở c6 đều để lại cấu trúc tốt xấu, mặc dù qua đó Đen sẽ có một cặp Tượng.[3] Tuy nhiên không phải lúc nào Trắng cũng đổi Tượng lấy Mã ở c6, dù diễn biến này cũng thường gặp trong nhiều dạng khác nhau của Phương án đổi (ECO C68-C69).

Trong các dạng khai cuộc mở, thì lý thuyết về Ruy Lopez được phát triển rộng rãi nhất, với một vài diễn biến được phân tích đến tận nước 30. Gần như ở mọi nước đều có rất nhiều sự lựa chọn thay thế hợp lý, và hầu hết trong số đó đã được khám phá kỹ. Để cho thuận tiện, các diễn biến có thể tiếp theo đã được chia ra làm hai nhóm phụ thuộc vào việc Đen có trả lời bằng nước 3...a6 hay không. Nếu Đen chơi 3...a6 sẽ dẫn đến phương án có tên Phòng thủ Morphy, mặc dù Morphy không phải là người sáng lập ra phương án này.[4] Các diễn biến khác ngoài 3...a6 được biết đến sớm hơn và nói chung là đơn giản hơn. Tuy vậy, cho đến nay phòng thủ Morphy vẫn là một sự lựa chọn phổ biến và là phương án được ưa thích.